Bursa Osmangazi Belediyesi Doğal Yaşam Parkı Projesi
Şehirde Küçük Ekoparklar
Vizyon
-
Sürdürülebilir yaşamı geniş kitlelere yaymak: mümkün olduğunu örneklerle göstererek, özendirerek, dönüşmeye niyet edenlere yol haritası göstererek, onları da dönüşüme katarak.
-
İnsanların buluşma, sosyalleşme, dinlenme, yeme-içme, aktivite, sürdürülebilir yaşam çözümlerini deneyimleme mekanı
Ölçeklenebilir
Birkaç yüz metrekarelik toprak üzerinde kurulacak bir topluluk bahçesinden birkaç dönümde kurulacak ufak ekoparka kadar değişik alan büyüklüklerine ve bütçelere göre ölçeklenebilir.
Topluluk Bahçesi
Küçük bir alanda gösterebileceğimiz, sunabileceğimiz çok şey var.
-
Doğal gıdaya erişmek isteyenler
-
Şehir koşturmasından nefes almak isteyenler
-
Okullar, gençler
-
Belediyeler (siz de yapabilirsiniz, çoklu fayda, sosyal sorumluluk)
-
Sürdürülebilir yaşamı öğrenmek isteyenler
Ekokafede doğal, lezzetli ve şifalı gıdalar sunuyoruz.
Ekoparkta iyileştirici çalışmalar:
-
Bahçecilik: doğal gıda üretimi, eğitimleri
-
Toprağı, doğayı tanıma
-
Ruh, beden sağlığı
Canlı, bereketli toprak elden etme, su tutma, temiz enerji, doğal yapılar, geri dönüşüm (kompost), gıda ormanı, balkon bahçeciliği örnekleri sunuyoruz.
Kırsaldaki üreticilerle bağlar kuruyoruz: ekokafeye, manav tezgahına, temiz gıda topluluğuna doğal ürünler ulaştırıyorlar. Belli günlerde ekopark meydanında köy pazarları kuruluyor. Ekoparktaki tezgahımızdan doğal ürünler alabilirsiniz. Temiz gıda ağımıza üye olarak her hafta mutfağınıza mevsimsel, doğal gıdalar temiz edebilirsiniz. Aracı olmadığından doğal ürünlere makul fiyatlarla erişebilirsiniz.
Sizler çayınızı, kahvenizi içerken çocuğunuz aktivite alanında toprağa tohum atıyor, sonraki ziyaretlerinizde tohumdan bitkiye ve meyveye dönüşümü takip ediyor, bahçeciliğe ilk adım atıyor. Hareket ediyor, enerji yakıyor.
Okullara, gençlere erişim: ekoparklarda birlikte bahçecilik çalışmaları yürütüyoruz, gençlerin bilgi ve beceri kazanmaları için eğitim, aktiviteler yapıyoruz.
Kendi yerel, ata tohumlarımızı çoğaltıyoruz, paylaşıyoruz. Tohum bankamızı büyütüyoruz.
Örnek ekopark tasarım modelleri oluşturduk.
Başarılı bir küçük ekoparkta olması gereken bileşenleri en doğru şekilde nasıl bir araya getirebiliriz sorusuna cevap aradık. Tasarım grubumuz farklı iklim ve coğrafyalara göre kişiselleştirilebilecek ama özünde benzer tasarım ve çalışmalar barındıracak örnek ekopark tasarımları yapıyor.
Kendi öz kaynaklarımızla, işletmesini de kendimizin yapacağı ekoparklar yanında; birey ve kurumlar için de ekopark tasarım, uygulama, danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Örneklerin hızla artması için imkanları geniş tutuyoruz.
Bursa'nın merkez belediyesi olan Osmangazi Belediyesi, sosyal sorumluluk projesi olarak şehir içinde bir ekopark kuruyor.
Proje Başlangıcı, Yol Haritası:
Osmangazi Belediyesi sınırları içinde olan Belentepe Çiftliği'nde yürütülen 'doğal yaşam' çalışmaları belediyenin de ilgisini çeker. Önce belediye başkanı Sn. Mustafa Dündar'a olası doğal yaşam projeleri hakkında kısa bir sunum yapılır. Ardından belediye sınırları içinde olası bir ekopark için potansiyel arazi araştırılır. Aynı zamanda belediye başkan yardımcıları, müdürlerinden oluşan bir heyet Belentepe Çiftliği'ni ziyaret ederek, çiftlikte yapılan çalışmaları incelerler - benzer çalışmaların ekoparkta da yürütülmesi için bu ziyaret önemlidir.
Gerek Belentepe Çiftliği'ndeki çalışmaların temelinde bulunan, gerekse belediyenin ekoparkında hepimizi ilgilendiren temel konular üzerinde karar verilir:
temiz toprak + temiz su + temiz hava = temiz gıda
Şehirde kurulacak bir ekoparkın birçok faydalar sağlayacağı aşikardır. Belediye bu nedenle yerel seçim bildirgesine de böyle bir parkı kurmak istediklerini girmiştir. Ekoparkın kurulması kararı verildikten sonra belediye bir yol haritasına ihtiyaç duyar. Önerdiğimiz ve belediyenin kabul ettiği yol haritası:
-
Doğal yaşam parkı arazisinin tesbiti: halihazırda Hamitler'de belediyenin hayvan barınağının bulunduğu 100+ dönümlük alanın 50 dönüm kadarlık bir kısmında ekoparkın kurulabileceği kararı verildi (Belentepe Çiftliği, Benko Ltd. sahibi, permakültür uzmanı Taner Aksel danışmanlığında, önerisi ile)
-
Parkın tasarımının permakültür tasarım prensipleriyle yapılmasına karar verildi.
-
Ancak gerek belediyenin projeyi üstlenecek fen işleri, park ve bahçeler bölüm çalışanları, gerekse ekoparkın yaşama ve gelişmesine destek verecek yereldeki kişi ve kurumlar henüz permakültürü bilmediklerinden, belediye sponsorluğunda 2 haftalık 'Permakültür Tasarım Sertifikası Kursu'nun verilmesine karar verildi.
-
Bu kursun tüm halka açık olması, belediye panolarında afişlerle ilan edilmesi, ancak katılımın 100 kişiyle sınırlanması kararlaştırıldı. Nihayetinde 160+ kişi kursa katılmak üzere kayıt oldu ve hiç kimseyi dışarıda bırakmamak için herkes kursa kabul edildi.
-
Kurs tanıtımı ile birkaç fayda sağlandı:
-
Belediyenin sürdürülebilirliğe verdiği önem vurgulandı,
-
Farklı kesimlerden doğal yaşam, bahçecilik, doğal yapılar, temiz enerji v.b. konularında bilgilenmek isteyenlere eğitim imkanı tanındı.
-
Doğal yaşam parkı projesinin daha erkenden reklamı yapılmaya başlandı.
Kurs ana konuları:
-
Canlı, bereketli toprak elde etme,
-
Su tutma,
-
Doğal bahçecilik,
-
Doğal hayvancılık,
-
Doğal yapılar,
-
Temiz enerji,
-
Geri dönüşüm,
-
Gıda ormanı tasarımı
-
Sürdürülebilir yaşam alanı tasarımı...
Kursun baş öğretmenliğini Taner Aksel yaptı. Türkiye Permakültür ağı hocalarından Mustafa Bakır ve ekolojik yapılar uzmanı And Akman da dersler verdi.
Permakültür tasarım sertifika kurslarının ikinci yarısında kursiyerler gruplara ayrılır ve kursta öğrendikleri teorik bilgileri pratiğe dökebilecekleri bir tasarım projesi verilir.
Gruplar kendi aralarında organize olarak bir hafta içinde projeyi genel hatları ile tamamlamak zorundadırlar.
Grup çalışması ile hem pratik kazanılırken hem de birlikte çalışma, paylaşma, yardımlaşma gibi beceriler de kazandırılır.
Bu kursa özel, belediyenin kurmayı öngördüğü 'Doğal Yaşam Parkı'nın permakültür tasarımı projesi gruplara proje olarak verildi.
Projenin gerçekleştirileceği arazi ziyaret edildi ve projede öngörülen, istenen şeyler anlatıldı. Mevcut altyapı gösterildi ve ardından grupların kendi projelerini hazırlamaları için keşif yapmaları istendi.
Permakültür projelerinde yerel iklim koşulları, civardaki faydalı/zararlı durumlar/yapılar, yereldeki kaynaklar, su tutma durumu, toprak yapısı, mevcut bitki yapısı gibi çeşitli konular araştırılır ve çözümler bunların ışığında bulunur. Gruplar kendi aralarında organize olarak, boş zamanlarında bu araştırmaları yaptılar ve kendi tasarımlarını gerçekleştirdiler.
Kursun son günü gruplar kendi projelerinin sunumlarını yaparlar ve tasarımlarını anlatırlar.
Nihai proje için de bu çalışmalardan çok değerli bilgiler elde edildi. Hem bir taraftan bu projenin tanıtımı yapılırken hem de proje altyapısında görev alabilecek ekip eğitildi, hem ilgili halk eğitildi, hem de Doğal Yaşam Parkı Avan Projesi için değerli bilgiler edinildi.
Permakültür çalışmalarında birden fazla fayda meydana getirecek çözümler aranır.
Kurs sonunda kursiyerler sertifikalarını Bursa Osmangazi Belediyesi Başkanı Mustafa Dündar'dan aldılar. Gerek kursiyerler gerekse Osmangazi Belediyesi bu çalışmadan memnuniyetlerini dile getirdiler.
Kursun devamında hep birlikte Bursa'da çalışmalar yürütmek isteyenler kendi aralarında organize oldular ve Bursa Permakültür Kolektifini kurdular. Birbirlerinin bahçelerine imece usulü gidip destek olmaktan, temiz gıdaya erişime kadar çeşitli çalışmalar yürütüyorlar.
Bursa Permakültür Kolektifi'ni Facebook'tan takip edebilirsiniz.
Osmangazi Belediyesi Doğal Yaşam Parkı'nın Permakültür Tasarımı & Avan Projesi
Ekoparkın permakültür tasarımı ve avan projesi yükleniciliğini Taner Aksel'in sahibi olduğu Benko Ltd. firması üstlenmiş ve Avan Proje çalışmasında Doğan Ümit Yücel Mimarlık firması ile ortak çalışılmıştır.
Doğal Yaşam Parkı konsept (avan) projesi permakültür prensiplerine göre tasarlanmıştır. Bu yönüyle normalde gerçekleştirilen modern projelerden oldukça farklıdır. Park dahilinde yer alacak tüm bileşenler arasında ilişkiler, faydalar araştırılır ve tasarım gerçekleştirilir. Bileşenler arasında:
-
Toprak (Zengin ve canlı toprak elde edilir),
-
Su tutma (Araziye düşen tüm yağmurları tutarak mümkün olabildiğince çok su kaynağı elde edilir),
-
Temiz Enerji (Park dahilinde ihtiyaç duyulan enerjinin önemli kısmını güneş, rüzgar ve toprak ısısından elde etmek üzere tasarımlar yapılır),
-
Geri Dönüşüm (Park işleyişinde meydana gelen hemen tüm atıkların geri dönüştürülmesi tasarlanır),
-
Bahçecilik ve Doğal Gıda Üretimi (Kurulacak bahçelerle türlü gıdaların üretimi gerçekleştirilir),
-
Doğal Hayvancılık (Tavuk, ördek, kaz,koyun, keçiler için yaşam alanları tasarlanır. Ayrıca mevcut atlar için gezi ve meralarda otlama alanları oluşturulur.)
-
Doğal Yapılar (Yerel ve doğal malzemelerle ve ata bilgilerini kullanarak sağlıklı, sağlam, keyifli yaşam alanları meydana getirmek)
Bursa Osmangazi Belediyesi’nin Hayvan Barınağı’nın da bulunduğu arazinin toplam alanı yaklaşık 11.5 hektardır. Bu arazinin güney batı kısmında zeytinlik, kuzeyinde ise çam/meşe karışımı ormanlık alanlar mevcuttur. Bu alanlar Doğal Yaşam Parkı tasarımına dahil edilmeyecektir. Arazinin ortasındaki hakim tepede konumlanmış olan hayvan barınak ve rehabilitasyon merkezinden bağımsız olacak şekilde, girişi kuzeydeki TOKİ yolundan olacak ayrı bir ‘Doğal Yaşam Park’ alan düzenlemesi planlanmaktadır.
Meyilli arazide ve iklim koşullarına açık bir alanda olası permakültür uygulamaları için çalışmalar yürütülecektir.
Arazi yüksek kotta olduğu için su tutma zorluğu, rüzgarlara açıklığı nedenleri ile her türlü bitki yetiştirmeye imkan olmadığı aşikardır. Yerel köylüler böyle tepelerde başarı ile zeytin ve incir yetiştiğini belirtmişlerdir.
Mıntıka Tasarımı:
İşlevsellik, en az enerji ile en verimli tasarım, üretim için mıntıka tasarımı gerçekleştirilir. Barınılacak, sürekli vakit geçirilecek yapılar 0 (sıfır) mıntıkasında konumlandırılır. 1. Mıntıkada sürekli yapılacak işler, sıkça ziyaret edilecek yerler konumlandırılır. Mıntıka numarası arttıkça alanlar büyür; daha seyrek gidilecek, daha az iş yapılacak yerler üst mıntıkalarda yer alır. Yukarıdaki harita üzerinde belirlenmiş alanlarda olası yerleşimler ve çalışmalar aşağıda listelenmiştir.
Arazi eşyüzey eğrilerine paralel olarak, kalın kahverengi çizgilerle gösterilmiş hatlarda hendek, teras ve gıda ormanı çalışmaları gerçekleştirilecektir. Hendeklerde yağışlarda toplanan sular göletlere aktarılacaktır.
Mıntıka 0:
-
Köy meydanı
-
Eğitim/Toplantı binası
-
Mutfak/yemekhane
-
Ürün sergi
Mıntıka 1:
-
Atölye, Banyo tuvaletler
-
Fide Sera(ları)
-
Sebze bahçesi
-
Solucan çiftliği
-
Yatakhane
-
Tavuklar, ördekler
Mıntıka 2:
-
Açık alan toplantı mekanı
-
Sera
-
Gölet
-
Hayvan barınakları
-
Az bakım isteyen sebzeler/ürünler
Mıntıka 3:
-
At, keçi gezinti parkuru
-
Hendeklerde Gıda ormanı, Hendekler arası mera
-
Göletler
-
Gri Su geri dönüşüm havuzcukları
Mıntıka 4:
-
Hendeklerde meyve ve baklagil ağaçlar
-
Doğal orman alanı, bakım gerektirmeyen ağaçlar
-
Mantar üretimi
-
Kompost üretim alanı
-
Kamp alanı , Yürüyüş parkuru
-
Mera, Arıcılık
-
Rüzgar türbin
Mıntıka 5:
-
Doğal Orman
-
Odun, malç ihtiyacı
-
Yangına karşı önlem – yeni hendek
Bursa Osmangazi Belediyesi kendi kaynakları ile bu ekoparkın kurulumu için çalışmalarını devam ettirmektedir. Bilgi için: Osmangazi Belediyesi Ekolojik Yaşam Merkezi Projesi
Belediyelerin temel görevlerinden biri yerel halka fayda sağlayacak sosyal sorumluluk projeleri geliştirmektir. Belediyeler imkanları/bütçelerine göre kurulumu kolay topluluk bahçelerinden, büyük ekoparklara kadar farklı ölçeklerde ekoyerleşkelerin kurulmasına destek olarak çok önemli görevler üstlenebilirler. Başta belediyelere olmak üzere birçok fayda elde edilebilir. Belediyelerle çalışmalar sayfalarımızı inceleyin. Sizler de benzer çalışmalar yürütmek isterseniz, bizimle bağlatıya geçin.